اتحادیه اروپا در ریل عادی سازی روابط با تهران

نمایندگان پارلمان اروپا روز سه‌شنبه (۲۵ اکتبر/ ۴ آبان)  قطعنامه عادی‌سازی روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی را با ۴۵۷ رای موافق، ۱۷۴ رای مخالف و ۶۷ رای ممتنع تصویب کردند. به نظر می رسد تصویب قطعنامه پیشنهادی برای عادی‌سازی و گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران را باید نشانه مهمی از تغییر نگاه امنیتی اتحادیه اروپا به ایران بدانیم. تصویب این قطعنامه از آنجا اهمیت می یابد که قدرت هنجار ساز قابل توجه پارلمان اروپا و ارتباطات گسترده آن با نخبگان سیاسی و اقتصادی و مجالس کشورهای اروپایی، می تواند موجب اثر گذاری تصمیمات این نهاد بر فرایندهای تصمیم گیری کشورهای اروپایی در تنظیم روابط آن ها با ایران شود. تغییر نگاه اتحادیه اروپا به ایران را می توان به عوامل مهم و قابل اعتنایی چون فرصت های اقتصادی افزایش تعامل با ایران برای اتحادیه اروپایی نسبت داد. اتحادیه ای که با چالش های متعدد اقتصادی از جمله با رکود‌‌ و بیکاری روبه‌رو است و تعامل با ایران می تواند یکی از موتورهای محرکه بهبود رشد اقتصادی آن باشد. با این وجود به نظر می رسد ملاحظات و نوع نگاه امنیتی اتحادیه اروپا  نیز نقش برجسته ای در این تحول ایفا کرده است. ملاحظات و  نگاهی که در بستر تحولات اخیر منطقه غرب آسیا از یک سو و تحولات پسابرجام از دیگر سو قابل تحلیل است. شاید مهمترین عامل تغیر نگاه امنیتی اتحادیه اروپا به ایران و تلاش این اتحادیه برای ایجاد فرصت های جدید تعامل با ایران را باید در افزایش حساسیت امنیتی اتحادیه اروپا نسبت به عوامل، روندها و بازیگران امنیت زدا و امنیت ساز منطقه خاورمیانه جستجو کرد. اتحادیه اروپا در سال های اخیر از جمله با دو تهدید قابل توجه مواجه بوده است. "تهدید جان شهروندان اروپایی" برآمده از کنشهای تروریستی که منشا آن منازعات غرب آسیا بوده است و "تهدید پروژه اروپا". به عنوان مثال کم نیستند تحلیل گران اروپایی که معتقدند یکی از مهمترین دلایل موفقیت کمپین خروج انگلستان از اتحادیه اروپا، مواجهه اروپا با پیامدهای امنیتی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ورود سیل آسای پناه جویان مناطق بحرانی خاورمیانه بوده است که ایده های گروه ها و احزاب منتقد و یا ضد اتحادیه اروپا را برای مردم قابل قبول تر نموده است. در این چارچوب، دور از ذهن نبوده است که اتحادیه اروپا به دلیل مواجهه با ساختار در حال تحول و امنیتی شده مناطق پیرامونی اش، برای محافظت از جان شهروندان ونجات"پروژه اروپا"، به سمت تصویب اسناد امنیتی/راهبردی جامع تر و اتخاذ رویکردهای سیاسی/امنیتی عمل گرایانه تر حرکت کند.